Moczenie nocne u dzieci - porady

Materiał opracowany we współpracy z ekspertami kampanii „Suchanoc. Śpijcie spokojnie”: dr Katarzyną Gadomską-Prokop, Dorotą Kalinowską i Dorotą Zawadzką.

MITY

Moczenie nocne zawsze wiąże się z poważnymi chorobami dziecka i trzeba je leczyć.

Moczenie nocne nie zawsze wiąże się z poważnymi chorobami dziecka. Rozróżniamy dwa typy moczenia nocnego. Częściej spotykamy typ „łagodny”, określany jako moczenie jednoobjawowe (izolowane). Nie towarzyszą mu żadne inne niepokojące objawy. Jednoobjawowy typ moczenia nocnego ustępuje z reguły samoistnie do 10-12. roku życia. Bardzo często występuje rodzinnie. Moczenie określane jako wieloobjawowe (powikłane) rozpoznajemy wówczas, gdy towarzyszą mu inne objawy chorobowe ze strony układu moczowego lub innych układów. Może być ono związane z groźnymi chorobami. Ten typ moczenia wymaga opieki lekarza specjalisty i odpowiedniego leczenia.

Należy pamiętać, że o rozpoznaniu rodzaju moczenia zawsze decyduje lekarz!

Moczenie dzieci jest najczęściej spowodowane ich trudną sytuacją rodzinną, miejscem zamieszkania, warunkami socjalnymi.

- W swojej pracy wielokrotnie spotykałam dzieci, którym zdarzało się moczenie podczas snu. Były to dzieci zarówno z rodzin zamożnych jak i uboższych, pełnych i takie, które z różnych powodów wychowywane były przez jednego z rodziców. Bazując na swoich obserwacjach mogę stwierdzić z całą stanowczością, że warunki socjalne i sytuacja rodzinna nie ma wpływu na to, że dziecko moczy się podczas snu - mówi psycholog Dorota Zawadzka, znana z programów telewizyjnych Superniania.

Niestety, rodzice w poszukiwaniu przyczyn często mają tendencję, aby za nocne moczenie obwiniać siebie. To błąd, który prowadzić może do ukrywania dziecięcej dolegliwości przed innymi członkami rodziny oraz - co równie bezsensowne - przed lekarzem. Przyczyny moczenia naszego dziecka mogą być bardzo różne, ale z pewnością nie są związane z tym, gdzie mieszkamy i ile zarabiamy.

Ważne jest by cała rodzina, w tym dziecko, miała świadomość, że nocne mocznie dotyka wielu dzieci i nie powinien być to dla nich temat tabu. Powinniśmy pokazać, że jesteśmy razem z dzieckiem i starać się nie epatować nadmiernie emocjami zarówno, gdy dziecko zmoczy łóżko jak i wówczas, gdy uda mu się obudzić w suchej pościeli. 

Moczenie podczas snu to powód do wstydu zarówno dla dziecka, jak i dla rodziców. 

Dziecku, które moczy się podczas snu, towarzyszą zwykle uczucia negatywne - wstyd, złość, zwątpienie we własne móżliwości. Dlatego właśnie tak ważne jest, aby dorośli z najbliższego otoczenia (rodzice, dziadkowie, nauczyciele w przedszkolu) nie przyczyniali się do pogłębiania tego stanu. Trzeba też pamiętać, aby w sytuacji gdy informacja o dolegliwości naszego dziecka jest istotna, nie ukrywać jej. Przykładowo, gdy dziecko jedzie z klasą na zieloną szkołę, wychowawca musi wiedzieć i być przez nas (a być może również przez szkolnego psychologa) przygotowany na to jak reagować w sytuacji „mokrego kryzysu”. Powinniśmy nauczyć się traktować tę dolegliwość jak katar lub odcisk na palcu. Dzieci nie wiedzą same z siebie, że zmoczenie łóżka to wstyd. To my dorośli reagując w określony sposób sami tego uczymy. Zacznijmy więc od siebie i nauczmy się akceptować fakt, że ktoś może mieć kłopot związany z moczeniem podczas snu i nie jest przez to gorszy od innych. To dobry start.

Dobrze jest doprowadzić do sytuacji, w której grupa rówieśnicza dziecka także nie będzie traktowała tej przypadłości jako powodu do wyśmiewania, wyszydzania czy wykluczania.

Dziecko moczy się na złość rodzicom, ze złej woli lub lenistwa. 

Rodzice, którym wydaje się, że dziecko moczy łóżko, aby im zrobić na złość, powinni bezzwłocznie odrzucić takie bezpodstawne pomysły. Samo przypuszczenie, że dziecko w taki sposób mogłoby okazać swoje emocje w stosunku do najbliższych mu osób budzi pewne obawy. Być może rodzice zdają sobie sprawę, że dziecko ma prawo czuć rozgoryczenie i mieć z jakiegoś powodu pretensje do rodziców. Moczenie podczas snu to dla dziecka sytuacja tak trudna emocjonalnie, że trudno sobie wyobrazić, aby robiło to na złość rodzicom. Czasem zdarza się, że dziecko, które cierpi z powodu braku uwagi, deficytu uczucia i rodzicielskiej czułości, mocząc sie spowoduje nieświadomie, że rodzice zwrócą na nie uwagę. Sytuacja taka utwalić może problem. Dlatego właśnie tak ważne jest, aby zasięgnąć porady nie tylko lekarza nefrologa, ale także psychologa dziecięcego. Pamiętajmy więc, że nie mamy powodu, aby dziecko karać albo w jakikolwiek sposób piętnować, ponieważ moczy się podczas snu. Dziecko potrzebuje naszego wsparcia, pomocy i racjonalnego oraz spokojnego podejścia do sytuacji.

Najlepszym lekarstwem na moczenie się dziecka jest jego zawstydzanie i krytyka. 

Dziecko, które budzi się w mokrej pościeli czuje się bezradne i nie potrafi wytłumaczyć, dlaczego tak się stało. Może się bardzo starać zamykając oczy, a i tak rano okazuje się, że nic to nie dało. Rolą dorosłych jest spowodowanie, aby to naturalne poczucie wstydu i bycia gorszym nie utrwaliło się w dziecięcej psychice. Zdarza się niestety, że zamiast udzielić wsparcia dziecku, dorośli witają je mówiąc: „No tak. Znów się zmoczyłeś. Jesteś jak mały dzidziuś”. To i tak dość łagodne stwierdzenie powoduje, że dziecko zamyka się w sobie. Wstyd staje się wszechobecny. Dziecko może przestać ufać rodzicom. Zanika naturalna chęć do zabawy z rówieśnikami. Często takie dziecko przyjmuje w zabawie pozycję poddańczą. Czuje się mniej wartościowe. Niedopuszczalne jest również krytykowanie dziecka za to, że moczy się podczas snu. Nie wolno mu tego wypominać i ośmieszać go. Krytyka może pogłębić u dziecka poczucie beznadziejności sytuacji a nawet przyczynić się do osłabienia jego więzi uczuciowych z rodzicem.

Dbanie o komfort dziecka moczącego się w nocy poprzez stosowanie m.in. jednorazowych majteczek DryNites rozleniwia je, przez co trudniej uporać się z tą dolegliwością.

To mit. Jak wiadomo, w zdecydowanej większości przypadków dzieci w swoim czasie wyrastają z nocnego moczenia, a jednorazowe majteczki pod piżamkę DryNites mogą zarówno dziecku, jak i jego rodzicom spokojnie przejść przez ten etap. Majteczki te są zdecydowanie cieńsze niż zwykłe pieluchy, dzięki czemu dziecko jest w stanie wyczuć wilgoć i zwiększa się prawdopodobieństwo jego wybudzenia. Co jednak najważniejsze, dziecko nie doświadcza stresu związanego z uczuciem mokrego łóżka a rodzice nie muszą martwić się o ciągłe zmienianie i pranie pościeli. Mogą też przespać normalnie całą noc, bez konieczności odwiedzania pokoju dziecka. Zdarza się, że dzieci korzystające z majteczek jednorazowych same w nocy zdejmują je po zmoczeniu i dalej zasypiają.

Należy pamiętać, że dbanie o komfort dziecka nie polega jednak wyłącznie na zakładaniu majteczek jednorazowych, lecz także na próbie ustalenia przyczyny moczenia oraz dbaniu o jego stan emocjonalny, rozwijaniu w nim samodzielności i umiejętności pomocnych do poradzenia sobie z konsekwencjami nocnego moczenia.

FAKTY

Moczenie nocne to druga po alergiach najpowszechniejsza dolegliwość u dzieci.

Moczenie nocne nie jest problemem jednostek. Jest to najczęstszy urologiczny problem u dzieci. Występuje u około 15-20% pięciolatków i 5-7% dzieci dziesięcioletnich, przy czym dwukrotnie częściej u chłopców niż u dziewczynek. Oznacza to, że w pierwszych klasach szkoły podstawowej, w 25-sobowej klasie moczy się przeciętnie 4-5 dzieci! 
Moczenie nocne bardzo często występuje rodzinnie. Stwierdzono, że moczy się 40% dzieci, których jedno z rodziców moczyło się w nocy i aż 70% dzieci, których oboje rodzice moczyli się w dzieciństwie. Co trzeba podkreślać, częstość występowania moczenia u dzieci nie zależy od wykształcenia ich rodziców, sytuacji rodzinnej, miejsca zamieszkania lub warunków socjalnych.

Najczęstszą przyczyną moczenia nocnego jest opóźnienie dojrzewania odpowiednich procesów w organizmie. 

Moczenie nocne izolowane (jednoobjawowe) - łagodny typ moczenia, któremu nie towarzyszą żadne inne niepokojące objawy - jest najczęściej występującą postacią moczenia. Ma ono niejednolitą i często trudną do ustalenia przyczynę. W dużym uproszczeniu jest to opóźnienie dojrzewania różnych procesów w organizmie, takich jak: 

• niedobór hormonu wazopresyny odpowiedzialnego za prawidłowe zagęszczanie moczu,
• opóźnienie dojrzewania prawidłowej kontroli nad działaniem pęcherza moczowego w nocy,
• opóźnienie dojrzewania procesów zachodzących w mózgu odpowiedzialnych za przebudzenie się pod wpływem sygnału dochodzącego z wypełnionego pęcherza.

Często sytuację dodatkowo pogarsza nadmierna ilość płynów wypijanych wieczorem.

Jeżeli nie ma szczególnych uwarunkowań medycznych, z moczenia nocnego po prostu się wyrasta! To naturalny etap rozwoju dziecka.

Nie wszystkie dzieci jednocześnie szybko uczą się czytać i pisać. Podobnie jest z rozwojem umiejętności „niemoczenia się” w nocy. Jedne dzieci nabywają taką umiejętność wcześniej, inne później. Jeżeli moczenie nie jest objawem choroby, tzn. lekarz pediatra rozpoznał moczenie izolowane (jednoobjawowe), możemy założyć, że dziecko z moczenia wyrośnie. Nastąpi to wtedy, gdy w jego organizmie dojrzeją odpowiednie układy odpowiedzialne za „suchą noc”. Nastąpi prawidłowe wydzielanie hormonu zagęszczającego mocz w nocy, wytworzą się odpowiednie połączenia pomiędzy mózgiem, a pęcherzem moczowym. Pęcherz moczowy zacznie prawidłowo działać w nocy. Powinno to nastąpić do 10-12. roku życia.

Należy pamiętać, że można spokojnie czekać na ustąpienie moczenia, pod warunkiem, że najpierw lekarz wykluczy groźne choroby! 

Problemy emocjonalne bywają powodem, jak i następstwem nocnego moczenia.

To fakt. W przypadku pierwotnego moczenia nocnego, będącego (po wykluczeniu podłoża somatycznego) przeważnie okresem przejściowym, spowodowanym niedojrzałością układu nerwowego, nieprawidłowo przeprowadzonym treningiem czystości czy nieprawidłowymi nawykami, doświadczanie przez dzieci moczenia powoduje ogromny dyskomfort i trudności natury emocjonalnej. Natomiast moczenie nocne wtórne z punktu widzenia psychologa zwykle bywa spowodowane różnymi trudnymi dla dziecka wydarzeniami życiowymi (np. przeprowadzka, wyjazd urlopowy, narodziny rodzeństwa, pójście do szkoły, częste kłótnie w domu, hospitalizacja, utrata bliskiej osoby itp.), a jednocześnie prowadzi do wielu problemów emocjonalnych. Niezależnie jednak, czy moczenie ma charakter pierwotny czy wtórny, sam fakt jego doświadczenia wyzwala u dzieci wiele „trudnych” emocji. Warto podkreślić, iż oprócz trudności emocjonalnych dzieci moczące się przeżywają trudności natury społecznej, które przejawiają się odrzuceniem przez grupę rówieśniczą, wyśmiewaniem, stygmatyzowaniem i w konsekwencji ograniczeniem kontaktów społecznych z rówieśnikami. 

Wsparcie i zrozumienie rodziców ułatwia dziecku wyjście z etapu nocnego moczenia.

To prawda. Rodzice, którzy akceptują fakt moczenia się dziecka, rozumieją, że ich dziecko nie jest jeszcze w stanie w pełni kontrolować funkcji pęcherza i jednocześnie oferują mu pomoc, z całą pewnością przyspieszają zdobycie tej umiejętności. Odrzucająca, karząca, ignorująca lub ambiwalentna postawa rodzica, polegająca z jednej strony na akceptacji faktu moczenia a z drugiej na obarczaniu winą za zbyt małe wysiłki wkładane w opanowanie trudności, powodują u dziecka poczucie winy, wstydu, lęku, smutku, zaniżone poczucie własnej wartości i niską samoocenę. Jednak aby rodzice mogli wspierać dziecko, sami także muszą otrzymać wsparcie. Problem moczenia to problem całej rodziny. Dlatego ważne jest aby wyjaśniać rodzicom, iż problem nie dotyka wyłącznie ich dziecka, że jest to częste zjawisko. Warto wyjaśniać z czego wynika moczenie nocne i zwracać uwagę na to, iż często jest to etap przejściowy. Jeśli rodzic sam to zrozumie i zaakceptuje, będzie mu łatwiej zrozumieć i zaakceptować problem dziecka i zaoferować mu swoje wsparcie. 

DryNites to gwarancja suchych nocy dla dzieci i codzienne wsparcie dla rodziców.

To prawda. Jednorazowe majteczki DryNites stanowią wsparcie dla dzieci chcących nauczyć się w pełni kontrolować pęcherz w ciągu nocy. To dobre rozwiązanie zarówno dla dzieci, które naturalnie przechodzą z fazy moczenia nocnego do fazy pełnej kontroli pęcherza, jak również dla dzieci starszych, które jeszcze nie opanowały tej czynności, bądź które z różnych przyczyn ponownie zaczęły się moczyć. Majteczki są również wsparciem dla rodziców, którzy chcą zadbać o komfort i dobre samopoczucie swoich pociech. Nie są typowymi jednorazowymi pieluchami. Są zdecydowanie cieńsze, dzięki czemu dziecko czuje gdy się zmoczy, a jednocześnie na tyle chłonne by uchronić łóżko przed zmoczeniem. Są elastyczne, nie krępują ruchów, posiadają samoprzylepne rzepy, które ułatwiają samodzielne poradzenie sobie z założeniem i zdjęciem. Majteczki są także bardzo dyskretne, co jest szczególnie ważne dla dzieci starszych, chcących nocować u przyjaciół, wyjeżdżać na wycieczki szkolne czy kolonie bez zamartwiania się o to, jak przebiegnie noc.

Skomentuj: