Jesteś tutaj: Strona główna / Dla zdrowia /
Szczepienia przed podróżą
dr nauk med. Grażyna Lewandowska-Piech,
specjalista medycyny rodzinnej
Wyjeżdżając na urlop do egzotycznego kraju pomyśl o zaszczepieniu się. Pamiętaj, że niektóre szczepienia, aby były skuteczne, trzeba odbyć nawet kilka miesięcy przed planowanym wyjazdem!
Prawie każdy z nas marzy o podróżach dookoła świata, odkrywaniu egzotycznych zakątków i spotykaniu ludzi o odmiennej kulturze. Pociągają nas zabytki, kultura, ale przede wszystkim inność. Niestety w większości dalekich krajów inne są także warunki sanitarno-epidemiologiczne, flora bakteryjna oraz woda i jedzenie. I to właśnie te wymienione czynniki mogą powodować największe komplikacje podczas naszego wyjazdu. Aby uniknąć przykrych niespodzianek i przyjemnie spędzić wymarzone wakacje warto się zaszczepić. Tylko w ten sposób zminimalizujemy ryzyko groźnych chorób i powikłań. Dotyczy to szczególnie krajów egzotycznych i bardzo dalekich.
Ryzyko zakażenia jest ogromne
Podróżowanie po egzotycznych krajach może wiązać się z potencjalnym zagrożeniem dla naszego zdrowia. Dobrze, aby przed takim wyjazdem zrobić niezbędne szczepienia ochronne.
Wszystkim podróżującym do krajów Ameryki Południowej, Afryki czy Azji zaleca się szczepienia przeciwko:
- wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B,
- durowi brzusznemu.
Warto też sprawdzić aktualność szczepień przeciwko:
- tężcowi,
- błonicy,
- chorobie Heinego-Medina.
Żółta książeczka jest potrzebna
Dokumentem, który potwierdza fakt, że zaszczepiliśmy się przeciwko egzotycznej chorobie, jest międzynarodowa książeczka szczepień. Ma ona kolor żółty i jest dokumentem wymaganym i rozpoznawalnym w każdym zakątku świata. Wydawana jest w międzynarodowych punktach szczepień, znajdujących się przy wybranych wojewódzkich stacjach sanitarno-epidemiologicznych.
Sprawdź czas szczepień
Szczepienia zalecane należy wykonać odpowiednio wcześniej. Najlepszy okres to 6-8 tygodni przed planowanym wyjazdem. Dotyczy to szczepień przeciwko:
- błonicy,
- tężcowi,
- wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.
Tak długi okres jest niezbędny, ponieważ należy przyjąć dwie dawki w odstępie minimum 4 tygodni.
Szczepienia w międzynarodowym punkcie szczepień są odpłatne. Ich ceny wahają się od kilkudziesięciu do nawet kilkuset złotych! Te najwyższe stawki obowiązują przy szczepieniu w najdalsze rejony świata. Planując wyjazd w bardzo egzotyczne miejsce w swoim budżecie należy również uwzględnić niemały koszt jaki poniesie zaszczepienie się. Z drugiej strony na takich sprawach nie należy oszczędzać. Przecież za nic byśmy nie chcieli by w trakcie wyjazdu lub dalekiej wyprawy radość z przygody popsuła nam jakaś egzotyczna choroba?
Uważaj na malarię
Przeciwko malarii nie wynaleziono jak dotąd szczepionki. Przed wyjazdem warto wiedzieć dokładnie, w jaki rejon danego kraju jedziemy. Jest to bardzo ważna informacja dla lekarza, który przepisze nam odpowiedni lek przeciwmalaryczny. Istnieje ponadto szereg środków odstraszających owady roznoszące tę chorobę. Występują one w postaci aerozoli i płynów aplikowanych bezpośrednio na skórę.
Przeciwwskazania do szczepień
- niektóre choroby alergiczne;
- większość chorób przewlekłych;
- ciąża może też ograniczać zastosowanie niektórych szczepionek;
- przyjmowanie leków (zapytaj lekarza).
Szczepienia ochronne przydatne podczas wyjazdu
| Szczepienia | Sposób podania | Przepisy i zalecenia | Okres trwania odporności |
| Cholera | Podskórnie 2 wstrzyknięcia w odstępie 7-10 dni. | Szczepienie zalecane wyłącznie w przypadku istotnego narażenia. | maksymalnie 6 miesięcy |
| Żółta gorączka | Podskórnie 1 wstrzyknięcie. | Podróże do krajów Afryki i Ameryki Płd. | 100% przez co najmniej 10 lat |
| Wirusowe zapalenie wątroby typu A | 3 wstrzyknięcia w odstępach:1 miesiąc i 6-12 miesięcy. | Podróże w strefie tropikalnej i subtropikalnej. | 100% przez kilka lat |
| Wirusowe zapalenie wątroby typu B | Wstrzyknięcia w odstępach:1 miesiąc i 6 miesięcy. | - | 95 proc. na 3-5 lat |
| Choroba Heinego-Medina | Szczepionka doustna lub zastrzyk. | Wyjazdy do Egiptu, Indii, Afryki, Azji Płd.-Wschodniej | 95-100% na 10 lat |
| Tężec i Błonica | 3 wstrzyknięcia w odstępach: 4-6 tygodni i 6-12 miesięcy. | Zalecane przy każdym pobycie w tropiku. Tężec – wszystkie osoby udające się na wyprawy terenowe. | 100% na 10 lat |
| Gruźlica | (Szczepienie BCG) śródskórnie – 1 wstrzyknięcie. | Przy odżywianiu się w niehigienicznych warunkach, dłuższym pobycie w tropiku. | ok. 80% na 10-15 lat |
| Dur brzuszny | Szczepionka doustna po 1 kapsułce 1, 3 i 5 dnia na czczo lub domięśniowa. | Przy dłuższym pobycie w tropiku i narażeniu zawodowym. | 60-70%. na 1 rok |
| Wścieklizna | 3 wstrzyknięcia podskórnie. | Osoby przewidujące profesjonalny kontakt ze zwierzętami w krajach tropikalnych (także speleolodzy). | 99-100%. Odporność poszczepienna |
| Odra, Świnka i Różyczka | Œródskórnie - 1 wstrzyknięcie. | Szczepienie łączne, zalecane osobom powyżej 40. roku życia przy braku dokumentacji wcześniejszych szczepień. | ok. 80% na 10-15 lat |
Szczepienia zalecane w poszczególnych regionach geograficznych
- AFRYKA PÓŁNOCNA - dur brzuszny, choroba Heinego-Medina, Wścieklizna, WZW A i B,
- AFRYKA (na południe od Sahary) - cholera, dur brzuszny, choroba Heinego-Medina, wścieklizna, żółta gorączka, WZW A i B,
- AFRYKA POŁUDNIOWA - dur brzuszny, choroba Heinego-Medina, WZW A i B,
- AMERYKA PÓŁNOCNA - wścieklizna,
- AMERYKA ŚRODKOWA (kontynentalna) - cholera, dur brzuszny, wścieklizna, WZW A i B,
- AMERYKA POŁUDNIOWA (strefa umiarkowana) - cholera, dur brzuszny,
- AZJA WSCHODNIA - cholera, meningokokowe zapalenie mózgu (Mongolia), WZW A i B, japońskie zapalenie mózgu,
- AZJA POŁUDNIOWO-WSCHODNIA - cholera, dur brzuszny, japońskie zapalenie mózgu, choroba Heinego-Medina, wścieklizna, WZW A i B,
- AZJA POŁUDNIOWO-ŚRODKOWA - cholera, dur brzuszny, meningokokowe zapalenie mózgu (Indie, Nepal), choroba Heinego-Medina, wścieklizna,
- EUROPA - błonica, odra, odkleszczowe zapalenie mózgu, dur brzuszny, choroba Heinego-Medina, wścieklizna, WZW A i B.
Przeczytaj też:
- Bezpieczne opalanie - przeczytaj fachowe rady, zanim zaczniesz rozkoszować się wakacyjnym słońcem.