Jesteś tutaj: Strona główna / Stomatologia /
Palenie to ryzyka raka jamy ustnej

Niebezpieczny rak jamy ustnej

Ponieważ nie zawsze jesteśmy w stanie wychwycić najwcześniejsze objawy raka jamy ustnej, ważną rolę odgrywają regularne kontrole zarówno u dentysty, jak i lekarza. 

 

Rak jamy ustnej to nowotwór występujący w obrębie warg:

  • zwykle dolnej wargi,
  • wewnętrznej części jamy ustnej,
  • tylnej ściany gardła,
  • migdałków,
  • ślinianek.

Rozwija się częściej u mężczyzn niż u kobiet, najczęściej u osób po czterdziestce. Głównym czynnikiem ryzyka jest palenie w skojarzeniu ze spożywaniem znacznych ilości alkoholu.

 

Ważne by szybko wykryć

Jeżeli rak jamy ustnej nie zostanie wykryty wystarczająco wcześnie, może on wymagać zabiegu chirurgicznego, radioterapii i(lub) chemioterapii. Może też prowadzić do śmierci – pięcioletnie przeżycie obserwowane jest u około 50% chorych.* Ponieważ złe rokowanie częściowo przynajmniej spowodowane jest niewychwyceniem wczesnych objawów, wykrywanie raka jamy ustnej stanowi czynnik decydujący o powodzeniu jego leczenia.

 

Jakie są objawy raka jamy ustnej?

Dentysta jest osobą posiadającą odpowiednie przeszkolenie do wykrywania wczesnych sygnałów ostrzegawczych sugerujących raka jamy ustnej. Oprócz jednak okresowych wizyt kontrolnych, powinieneś zgłosić się do dentysty, jeżeli zauważysz którykolwiek z poniższych objawów:

  • bolesną zmianę w obrębie warg, dziąseł lub wewnętrznej części jamy ustnej, która łatwo krwawi i nie chce się zagoić,
  • wyczuwalny językiem guzek lub zgrubienie w obrębie policzka,
  • utratę czucia lub drętwienie w obrębie jamy ustnej,
  • białe lub czerwone plamki na dziąsłach, języku lub we wnętrzu jamy ustnej,
  • trudności z żuciem lub przełykaniem pokarmów,
  • bolesność lub niewyjaśniony ból w obrębie jamy ustnej, bądź uczucie, że coś utknęło w gardle bez widocznej przyczyny,
  • obrzęk szczęki lub żuchwy powodujący złe dopasowanie protezy,
  • zmianę głosu.

 

Jak zapobiec rozwojowi raka?

Jeżeli jeszcze nie palisz ani nie żujesz tytoniu, nie zaczynaj! Używanie tytoniu odpowiedzialne jest za 80 do 90 procent przypadków raka jamy ustnej.**

1. Palenie

Związek pomiędzy paleniem a rakiem płuca i chorobami serca jest niezaprzeczalny1. Palenie wpływa ponadto negatywnie na ogólny stan zdrowia, utrudniając zwalczanie zakażeń i proces dochodzenia do zdrowia po urazach czy zabiegach chirurgicznych. W przypadku młodzieży palenie może prowadzić do zahamowania wzrostu i innych problemów rozwojowych. Wielu palaczy stwierdza, że gorzej rozpoznaje zapachy i smaki w czasie kiedy nie palili. Ich oddech staje się nieprzyjemny, a szkliwo zębów ulega przebarwieniu.

Za każdym razem, jak zapalasz papierosa, narażasz ponadto zdrowie jamy ustnej na ryzyko. Palenie papierosów, fajki lub cygar znacznie zwiększa ryzyko powstania raka krtani, wnętrza jamy ustnej i przełyku. Ponieważ tak wiele osób nie jest świadomych wczesnych objawów lub objawy te ignoruje, rak jamy ustnej często ulega rozprzestrzenieniu zanim zostanie wykryty.

2. Żucie tytoniu

Osoby przewlekle żujące tytoń narażeni są na 50-krotnie większe ryzyko rozwoju raka jamy ustnej niż pozostałe osoby.

Najlepiej unikać palenia papierosów, cygar, fajki, żucia tytoniu i zażywania tabaki. Osoby zaprzestające używania tytoniu, nawet jeżeli czynią to po wielu latach stosowania, znacznie zmniejszają swoje ryzyko zachorowania na raka jamy ustnej. Przewlekłe i(lub) intensywne spożywanie alkoholu również zwiększa ryzyko raka, przy czym wyjątkowo duże ryzyko stwarza łączne stosowanie tytoniu i alkoholu.

 

Jak leczy się raka jamy ustnej?

Po postawieniu rozpoznania zespół specjalistów (w tym specjalista chirurgii szczękowo-twarzowej i dentysta) opracowują plan leczenia dostosowany do potrzeb indywidualnego pacjenta. Zwykle konieczny jest zabieg chirurgiczny, po którym pacjenta poddaje się radio- i chemioterapii. Ważne jest zgłoszenie się do dentysty, który zna się na zmianach, jakie leczenie to może wywołać w obrębie jamy ustnej.

 

Ważne porady

Za każdym razem, kiedy spożywasz jedzenie lub napoje zawierające cukier lub skrobię, bakterie bytujące w płytce nazębnej wytwarzają kwas, który przez 20 minut lub dłużej atakuje twoje zęby. Aby ograniczyć uszkodzenie szkliwa, ogranicz liczbę przekąsek i napojów spożywanych pomiędzy posiłkami. Jeśli jednak już jesz przekąski, wybieraj pożywne artykuły, takie jak ser, surowe warzywa, jogurty naturalne lub owoce.

 

Uboczne objawy radioterapii

U wielu osób poddawanych radioterapii zmian występujących w obrębie głowy i szyi dochodzi do podrażnienia śluzówki jamy ustnej, suchości w jamie ustnej, trudności w połykaniu i zmian odczuwanego smaku. Napromienianie zwiększa też ryzyko próchnicy – dlatego też jest bardzo ważne, aby osoby te szczególnie dobrze dbały o zęby, dziąsła i gardło w okresie radioterapii.

Regularnie rozmawiaj z prowadzącym cię onkologiem i dentystą o wszelkich ewentualnych problemach w obrębie jamy ustnej, jakie pojawią się u ciebie przed radioterapią, podczas niej i po jej zakończeniu. Jeszcze przed rozpoczęciem napromieniania w obrębie głowy i szyi dowiedz się od swojego dentysty, jak możesz zapobiec ewentualnym objawom ubocznym radioterapii w obrębie jamy ustnej przed, w trakcie i po jej zastosowaniu.

 

Podczas leczenia

Pamiętaj o tym, aby po każdym posiłku zęby szczotkować szczoteczką z miękkim włosiem i nitkować je codziennie. Unikaj mocno przyprawionych i twardych potraw, jak surowe warzywa, suche krakersy i orzechy. Unikaj również tytoniu i alkoholu. Aby utrzymywać stały poziom nawilżenia jamy ustnej żuj gumę do żucia bez cukru lub jedz cukierki.

Przed zgłoszeniem się na radioterapię powiadom swojego dentystę i umów się na dokładną kontrolę. Poproś swojego dentystę, aby skonsultował się z onkologiem nadzorującym twoją radioterapię jeszcze przed jej rozpoczęciem.

* The Complete Guide to Better Dental Care, Jeffrey F. Taintor, D.D.S., M.S., and Mary Jane Taintor, 1997.
** The National Cancer Institute, "What You Need to Know about Oral Cancer." Last revised, Sept. 28, 1998.
1Compendium of Continuing Education in Dentistry, Vol. 19, #1 (supp), Fall, 2000.

Chcesz otrzymywać informacje o nowych artykułach w serwisie Poradynazdrowie.pl? Zapisz sie do newslettera!

| Regulamin

<>

Skomentuj:









CAPTCHA Image
Trudno odczytać? Przeładuj obrazek!

Pola oznaczone * są obowiązkowe.

Dodając komentarz zgadzasz się na Regulamin Publikacji Komentarzy.

Fotografia tytułowa: © Constantin Opris | Dreamstime.com